Vai trò của việc bổ sung Omega 3 cho người cao tuổi

Dinh dưỡng tối ưu là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định quá trình lão hóa khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ khuyết tật, duy trì chức năng tinh thần và thể chất, do đó đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt hơn. Lượng thức ăn hấp thụ và hấp thụ chất dinh dưỡng giảm dần theo tuổi tác, do đó làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, bệnh tật và tử vong. Các chất dinh dưỡng, cụ thể là acid béo không bão hòa Omega 3, có thể có khả năng ngăn ngừa và làm giảm các bệnh đi kèm ở người lớn tuổi.

Vai trò của Omega 3 trên não bộ và tác dụng cải thiện bệnh mất trí nhớ ở người cao tuổi

Các loại acid béo như EPA và DHA, có nhiều trong cá, đóng vai trò chủ chốt trong việc duy trì và cải thiện sức khỏe não bộ. Chẳng hạn, việc bổ sung DHA được cho là có thể cải thiện trí nhớ ở người lớn tuổi, giúp họ nhớ được nhiều hơn và giảm thiểu suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác.

Nghiên cứu cho thấy, bổ sung DHA có thể cải thiện đáng kể trí nhớ ngắn hạn, điều này có nghĩa là người lớn tuổi có thể nhớ thông tin mới một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Dầu cá, DHA cô đặc, đã được chứng minh là cải thiện các khía cạnh khác nhau của trí nhớ ở những người có suy giảm nhận thức nhẹ. Thêm vào đó, kết hợp DHA với lutein có thể giúp cải thiện khả năng nói một cách trôi chảy và tăng cường trí nhớ ở người cao tuổi.

Trong một số trường hợp, các thực phẩm bổ sung đặc biệt có chứa DHA, melatonin và tryptophan còn có thể hỗ trợ cải thiện các chức năng nhận thức khác như khả năng nhận biết và đánh giá tình trạng dinh dưỡng. Những nghiên cứu này gợi ý rằng việc tăng cường tiêu thụ Omega 3 qua chế độ ăn uống hoặc qua các sản phẩm bổ sung có thể là một biện pháp hữu hiệu để hỗ trợ chức năng não và giảm nguy cơ mất trí nhớ khi về già.

Omega 3, đặc biệt là EPA và DHA, cũng có tác động tích cực đến trầm cảm và chức năng nhận thức, đặc biệt ở người lớn tuổi. Nghiên cứu đã cho thấy những người trên 65 tuổi bị suy giảm nhận thức nhẹ và bổ sung EPA và DHA trong sáu tháng có cải thiện về tâm trạng và sức khỏe tâm thần.

Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa như lycopene và chiết xuất Ginkgo biloba, khi được kết hợp với Omega 3, đã cho thấy có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức, trên cả người cao tuổi mắc bệnh Alzheimer.

Omega 3 giúp bảo vệ tim mạch

Omega 3 đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ và chậm sự tiến triển của các bệnh liên quan đến tim mạch ở người cao tuổi, thông qua cả cơ chế chống xơ vữa động mạch và cải thiện chức năng nhịp tim.

Omega 3, đặc biệt là EPA và DHA, được biết đến với khả năng giảm nguy cơ phát triển xơ vữa động mạch, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh tim mạch. Xơ vữa động mạch là tình trạng tích tụ mảng bám chất béo trên thành động mạch, làm hẹp và cứng động mạch, từ đó gây khó khăn cho máu lưu thông đến tim và các bộ phận khác của cơ thể. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, bệnh nhân được điều trị bằng statin và bổ sung Omega 3 trong 8 tháng có sự giảm tỷ lệ phần trăm thể tích mảng bám trong các mạch vành, qua đó làm giảm sự phát triển của xơ vữa động mạch.

Sự hiệu quả này có thể do Omega 3 giúp cải thiện tỷ lệ lipid trong máu, đặc biệt là giảm triacylglycerides, một loại mỡ trong máu có liên quan mật thiết đến xơ vữa động mạch. Ngoài ra, Omega 3 còn có tác dụng chống viêm, giúp làm giảm viêm trong động mạch, một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của mảng xơ vữa.

Đối với rối loạn nhịp tim, việc bổ sung Omega 3 có thể làm giảm số lượng các cơn co thắt thất sớm và nhịp nhanh thất không ổn định ở những bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim. Cơ chế hoạt động có thể là do Omega 3 làm tăng khả năng thay đổi nhịp tim, một chỉ số của sự khỏe mạnh tim mạch, và làm giảm nguy cơ những rối loạn nhịp nguy hiểm.

Ngoài ra, Omega 3 cũng góp phần vào việc giảm nguy cơ rung nhĩ, một dạng rối loạn nhịp tim phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt khi kết hợp với các chất chống oxy hóa như Vitamin C và E.

Omega 3 và chức năng miễn dịch

Các acid béo thiết yếu như Omega 3 được biết đến với khả năng điều chỉnh sự tăng sinh của tế bào T và phản ứng viêm.

Bổ sung nhũ tương lipid từ dầu cá với liều lượng 0,2 g/kg trọng lượng cơ thể trong 6 giờ trong 3 ngày liên tiếp ở bệnh nhân cao tuổi bị bệnh nặng đã được chăm sóc đặc biệt (ICU) cho thấy tăng lượng năng lượng hấp thụ và nồng độ IL-10 trong huyết thanh, giảm nồng độ yếu tố hoại tử khối u-α (TNF-α) trong huyết thanh và IL-8, cải thiện tình trạng viêm sau 7–9 ngày điều trị. Điều này cho thấy Omega 3 có tác dụng chống viêm mạnh. Trong một bối cảnh phẫu thuật tim, việc truyền dịch FO trước và sau phẫu thuật không chỉ tăng nồng độ EPA và DHA trong màng tiểu cầu và mô nhĩ mà còn giảm viêm toàn thân do phẫu thuật gây ra, cho thấy lợi ích rõ rệt ở bệnh nhân phẫu thuật tim.

Bổ sung 600 mg dầu biển mỗi ngày, cung cấp 150 mg DHA cộng với 30 mg EPA, cho người lớn tuổi khỏe mạnh trong 6 tuần đã làm giảm đáng kể phản ứng tăng sinh của tế bào lympho. Điều này kèm theo giảm nhẹ hoạt động của nucleotide phosphodiesterase vòng (PDE) trong tế bào chất và tăng hoạt động của PDE dạng hạt, cho thấy Omega 3 cũng có ảnh hưởng đến các hoạt động sinh học khác bên trong tế bào.

Omega 3 làm chậm quá trình teo cơ do lão hóa

Omega 3 có những tác động tích cực đáng kể đối với khối lượng và chức năng cơ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, thông qua việc thúc đẩy tổng hợp protein cơ và ngăn ngừa các tình trạng teo cơ.

Khi lão hóa, khả năng thu nhận acid amin và tổng hợp protein cơ bị suy giảm, điều này làm giảm khả năng duy trì cơ bắp khỏe mạnh. Điều này dẫn đến tình trạng teo cơ, thường thấy ở người lớn tuổi, với khoảng 1%-2% khối lượng cơ bị mất hàng năm sau tuổi 50.

Môi trường hormone và cytokine tiền dị hóa có ảnh hưởng tiêu cực đến việc duy trì khối lượng cơ bằng cách giảm tổng hợp protein và tăng phân giải protein cơ. Omega 3 có tác dụng điều chỉnh môi trường này, giảm phản ứng viêm và cải thiện phản ứng đồng hóa cơ, từ đó giúp ngăn ngừa sự mất khối lượng và chức năng cơ.

Một nghiên cứu cho thấy, bổ sung Omega 3 trong 8 tuần ở người lớn tuổi đã làm tăng tỷ lệ tổng hợp protein cơ nhờ vào sự tăng cường của axit amin và insulin trong máu, chứng minh Omega 3 có thể cải thiện khả năng chống lại sự suy giảm chức năng cơ liên quan đến tuổi tác.

Nghiên cứu khác chỉ ra rằng, tiêu thụ cá béo tăng cường hàng tuần có thể cải thiện sức mạnh cầm nắm ở người lớn tuổi, không phụ thuộc vào chiều cao và cân nặng khi sinh, nhờ vào các axit béo Omega 3 có trong cá.

Tác động của Omega 3 đối với sức khỏe xương ở người cao tuổi

Nghiên cứu về mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và mật độ khoáng xương (BMD) cho thấy rằng, ở những người từ 45-90 tuổi, tỷ lệ cao của Omega 6 so với Omega 3 trong chế độ ăn uống gắn liền với mật độ khoáng xương thấp hơn tại xương hông. Điều này cũng đúng đối với mật độ khoáng xương tại cột sống ở phụ nữ không sử dụng liệu pháp hormone.

Sự giảm BMD là một trong những yếu tố chính dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là trong bối cảnh lão hóa khi xương trở nên yếu đi. Omega 3, với tác dụng chống viêm và hỗ trợ sức khỏe tổng thể, có thể giúp cải thiện sự hấp thụ canxi và hỗ trợ sự phát triển của xương.

Một tỷ lệ cân bằng hơn, bổ sung thêm Omega 3 trong chế độ ăn uống có thể giúp tối ưu hóa mật độ khoáng xương và giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến xương như loãng xương, đặc biệt là ở người cao tuổi. Vì vậy, người cao tuổi nên cân nhắc bổ sung Omega 3 vào chế độ ăn uống hàng ngày hoặc thông qua các sản phẩm bổ sung để hỗ trợ sức khỏe xương, từ đó giảm thiểu nguy cơ gãy xương và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tài liệu tham khảo:

The Role for Dietary Omega-3 Fatty Acids Supplementation in Older Adults, 2014, Alessio Molfino et al, Nutrients, truy cập ngày 31/07/2024.

Xem thêm: TĂNG CHOLESTEROL MÁU Ở NGƯỜI CAO TUỔI: NGUYÊN NH N VÀ CÁCH KHẮC PHỤC